‘Meditatie’ bij RVDG
Als start van de gesprekken met onze cliënten doen wij vaak een korte oefening met ‘meditatieve aandacht’. Wij hebben de ervaring dat dat heel behulpzaam kan zijn. Je staat even stil, maakt de overgang van de dingen waar je druk mee was en het letterlijk onderweg zijn, naar het hier en nu en de tijd die je neemt om bezig te zijn met je eigen ontwikkeling.
Hieronder een korte beschouwing over het thema meditatie
Deze tekst is bedoeld als informatie voor wie iets meer wil weten over het onderwerp en over hoe wij ertegenaan kijken. Meditatielessen worden op veel plaatsen aangeboden. Mocht je daarover van gedachten willen wisselen, dan horen we dat graag. Laat het weten via het contactformulier.
Oorsprong
Meditatie als techniek is ontwikkeld in het boeddhisme.
De historische Boeddha leefde in India, zo’n 500 jaar voor het begin van onze jaartelling. Het boeddhisme heeft dus een lange geschiedenis en net als in het christendom en de islam zijn er allerlei stromingen die niet zo eenvoudig te doorgronden zijn. De westerse cultuur en westerse manier van leven kunnen daarbij nog eens een extra drempel opwerpen. Er is namelijk een reëel risico dat begrippen uit het boeddhisme vertaald worden naar onze denkwereld zonder dat we de essentie ervan echt snappen.
Met deze overwegingen in het achterhoofd, valt er nog steeds wel iets te zeggen over het thema meditatie.
Waarom?
Waar komt de belangstelling voor dit onderwerp vandaan? Waarom lees jij deze pagina?
Er zijn verschillende redenen waarom je je aangetrokken kan voelen tot een of andere vorm van meditatie. Dat kan variëren van de behoefte aan rust in je hoofd tot het verlangen naar diepgaande spirituele inzichten. Van iedere dag tenminste een uur op je kussentje zitten tot dagelijks een korte mindfulness-oefening doen.
Hoe dan ook zijn er steeds meer mensen die ervoor kiezen tijd te besteden aan aandachtig stil zijn.
Wat is meditatie?
Met de laatste zin hierboven is er al iets belangrijks gezegd over wat meditatie is. Het draait om aandachtig stil zijn. Om het kalmeren van je eigen geest, zodat die even stopt met als een ongetemde aap door de kamer te springen.
Je leert om je niet vast te grijpen aan iedere toevallig passerende gedachte, of die gedachte juist af te weren. Je stopt met overal een etiket aan te hangen, er een beoordeling aan te koppelen. Je haalt jezelf uit de voorwaartse drive waar je normaal gesproken altijd in zit.
De eerste stap in dit leerproces kan bijvoorbeeld zijn dat je met je aandacht bij je adem blijft. In het begin merk je dan meestal dat je al vrij snel weer ‘op een gedachtentrein springt’. Geen probleem, dan richt je je aandacht gewoon weer op je adem. Tot je weer afgeleid bent… enz.
Het effect van meditatie
‘Meditatieve aandacht’ is open aandacht, het onderbreken van de gewoonte om klaar te staan met een snel oordeel of een snelle oplossing. Daardoor ontstaat meer ruimte om – letterlijk en figuurlijk – goed om je heen te kijken en goed te luisteren en daardoor helderder waar te nemen.
Weet hebben van wat hierna over het begrip ‘leegte’ omschreven wordt, maakt je begripvoller, naar anderen en ook naar jezelf. Je gaat meer compassie ervaren, in de betekenis van mededogen. Het ontwikkelen van (zelf)compassie wordt meer en meer gezien als een belangrijke factor in counseling en psychotherapie.
Cor over meditatie
“Mediteren is ruimte creëren. Ruimte tussen mij en de omstandigheden. En ook tussen mij en mijn mening/oordeel over die omstandigheden. Het gevolg is dat ik onbevangener kan kijken en daardoor meer/beter kan zien.”
Een voorbeeld uit zijn werk als coach. Als hij in een gesprek met een cliënt al meteen ‘weet’ waar de schoen wringt, kan hij daar best gelijk in hebben. Maar misschien heeft hij dan alleen maar de te strakke veters gezien. Door zowel de cliënt als zichzelf meer ruimte te bieden, komt – bijvoorbeeld – ook de kwaliteit van het leer in beeld of het gaatje in de zool of het feit dat die schoen gewoon niet goed past.
Arja over meditatie
Naast de woorden van Cor hier nog een stukje tekst voor degenen die geïnteresseerd zijn in een wat meer ‘spirituele’ uitleg.
“Vanuit de boeddhistisch-filosofische betekenis is het voor mij ook: gaan (door)zien dat alles – dus ook deze ‘ik’ – bestaat dankzij iets anders. Met andere woorden, alles is het gevolg van een oorzaak, die ook weer het gevolg is van een of meer oorzaken, die ook weer… enz enz.”
Deze opmerking verwijst naar de niet altijd goed begrepen term ‘Leegte’.
Leegte gaat hier namelijk niet over zoiets als een kopje dat vol of leeg kan zijn, maar het betekent ‘alles is leeg van een onafhankelijke (id)entiteit’.
Een voorbeeld uit het dagelijks leven. Vraag je eens af wat er allemaal aan voorafgaat voordat jij een warme maaltijd op tafel kan zetten. Wie en wat is daarvoor nodig geweest? Beperk jezelf vooral niet bij het nadenken hierover. Je zal merken dat ieder antwoord een nieuwe vraag oproept, dat ieder gevolg een oorzaak heeft en zelf weer een oorzaak is.
Dit gedachte-experiment dekt niet helemaal de lading, maar dan heb je een idee.
Mindfulness
Mindfulness is oorspronkelijk gebaseerd op boeddhistische meditatietechnieken en werd in de jaren 80 van de vorige eeuw ontwikkeld door Jon Kabat Zinn. Belangrijkste element van mindfulness-trainingen is het aanleren van open aandacht, zonder oordeel.
Intussen wordt mindfulness toegepast op allerlei terreinen, onder andere bij het leren omgaan met stress en pijn.
Voor een adres bij jou in de buurt voor het volgen van een mindfulnesstraining: de zoekterm mindfulness in combinatie met je woonplaats is vermoedelijk al voldoende. Of vraag het na bij je huisarts. Wij adviseren om te checken of je te maken hebt met een gecertificeerde mindfulnesstrainer.