Hoogbegaafdheid

Vijf van de vele misverstanden over hoogbegaafdheid

  • Een hoogbegaafde heeft een bovengemiddeld hoog IQ en daar is alles mee gezegd.
  • Als je niet heel succesvol bent in je maatschappelijk leven, ben je vast ook niet hoogbegaafd.
  • Hoogbegaafden zijn sociaal meestal heel onhandig.
  • Een hoogbegaafde is altijd goed in de exacte vakken, vooral in wiskunde.
  • Zonder een IQ-test weet je niet of iemand hoogbegaafd is.

Wat is het dan wel?

Bij RVDG gaan we uit van de definitie uit het Delphimodel:

“Een hoogbegaafde is een snelle en slimme denker, die complexe zaken aankan. Autonoom, nieuwsgierig en gedreven van aard. }
Een sensitief en emotioneel mens, intens levend. Hij of zij schept plezier in creëren.”

(M.B.G.M. Kooijman – van Thiel (red). Hoogbegaafd. Dat zie je zó! Over zelfbeeld en imago van hoogbegaafden. OYA Productions, 2008)

Het hoogbegaafd zijn heeft invloed op je hele zijn als mens.

De hoogbegaafde in haar of zijn omgeving

Het Delphimodel is tot stand gekomen ‘van binnenuit’. Een groep ervaringsdeskundigen heeft de koppen bij elkaar gestoken en via een uitgebreide procedure van omschrijven, schrappen, clusteren kwam men tot een grafisch model, waarin de hoogbegaafde met haar/zijn eigenschappen geplaatst is in de context van de maatschappij.

Uiteraard zijn er veel meer modellen waarin eigenschappen en (psychologische) ontwikkeling beschreven worden. Ook die bevatten veel verhelderende achtergrondinformatie. Zie ook de volgende alinea.

Als eerste uitgangspunt voldoet voor ons het Delphimodel.

Hoogbegaafdheid, plezier en problemen

Hoogbegaafdheid is een gegeven en je kan ervan genieten. Maar je kan ook tegen problemen aanlopen.

Voorbeelden waar hoogbegaafden mee te maken kunnen krijgen:

  • Je bent snel verveeld, verliest je motivatie voor iets waar je toch enthousiast aan begonnen was.
  • Je werkt liever alleen dan samen. Alleen los je problemen vaak sneller op, maar je vergeet dat de inbreng van anderen je blik kan verbreden.
  • Hoe slim je ook bent, je hebt toch een gebrek aan zelfvertrouwen. Dit komt onder andere door het gevoel ‘anders’ te zijn, zonder dat je weet hoe dat komt. En vermoedelijk ook doordat je zo goed weet wat je nog niet weet.
  • Je slaat stappen in een denkproces over, waardoor anderen je niet meer kunnen volgen.
  • Jij houdt ervan om je kennis te delen en anderen vinden jou daardoor juist arrogant.
  • Als iets echt moeilijk wordt, haak je af. Je hebt niet geleerd dat je voor sommige dingen toch echt je best moet doen, dat je moet oefenen, ervaring opdoen.
  • Je gevoel voor schoonheid en precisie neigt naar ‘geen enkele fout mogen maken’.
  • Je hebt weinig sociale aansluiting. Als kind denk je anders dan je leeftijdgenoten, heb je andere interesses. Als volwassene houd je niet van small talk die voor jouw gevoel ‘nergens over gaat’.

Dit zijn enkele voorbeelden van zaken die vaak gezien worden bij hoogbegaafden. Er valt nog veel meer over te zeggen. Google bijvoorbeeld eens op ‘Dabrowski’ of op ‘Overexcitabilities’. Interessante informatie is verder te vinden op de website van het Instituut Hoogbegaafdheid Volwassenen (www.ihbv.nl)

Ben ik hoogbegaafd?

Vaak is het zo dat hoogbegaafde volwassenen die zich wel een beetje ‘anders’ voelen, maar twijfelen aan hun hoogbegaafdheid, zich met een gevoel van opluchting herkennen in  genoemd Delphimodel.

Erover praten met iemand die er meer van weet, kan ook heel behulpzaam zijn. Wie wil, kan – bv via Mensa – een IQ-test maken. Maar lang niet iedereen die zichzelf beschouwt als hoogbegaafd doet dat ook.

Hoogbegaafd en/of hooggevoelig?

Ongeveer 2% van de Nederlandse bevolking is hoogbegaafd, 20% wordt beschouwd als hooggevoelig. Rond de 85% van de hoogbegaafden is tevens hooggevoelig.

Meer informatie over hooggevoeligheid vind je elders op deze website.

Heb ik hulp nodig?

Die vraag kan niet 1-2-3 beantwoord worden. Sommige hoogbegaafden krijgen last van de problemen die hierboven genoemd worden en kunnen wel wat hulp gebruiken. Anderen lopen tegen moeilijkheden aan waar ‘iedereen’ mee te maken kan krijgen en dan is het fijn  om te praten met iemand die verstand heeft van hoogbegaafdheid.

Wat kan ik verwachten? Door wie?

Bij het waarderend leren omgaan met de ‘moeilijke’ kanten van het hoogbegaafd zijn, kan een gelijkwaardige gesprekspartner met verstand van zaken fungeren als een heldere spiegel, zodat je jezelf beter kan zien.

Arja is behalve counselor ook ervaringsdeskundige en heeft er plezier in, zo’n spiegel te zijn. Belangrijke elementen daarbij zijn:

  • Een liefdevolle, open, nieuwsgierige benadering.
  • Evenwicht tussen denken en ervaren, analyseren en voelen, serieus nadenken en probleemloos ‘zijn’ met alles wat zich aandient.
  • Diepgaande gesprekken en meditatieve, stille momenten.
  • Integratie van westerse wetenschappelijke inzichten in de menselijke psyche en eeuwenoude oosterse wijsheid over (de werking van) de menselijke geest.
  • Een begeleiding die geen van tevoren vastgesteld programma volgt, maar aansluit bij waar jij als cliënt op dit moment behoefte aan hebt. Met gebruikmaking van methodes uit meerdere disciplines.

Tarieven en vergoeding

Op de pagina ‘Tarieven en voorwaarden’ vind je informatie over de kosten en over de mogelijkheden van vergoeding door de zorgverzekeraar.